İngiltere’den tartışmalı rapor: Yüzüklerin Efendisi ve 1984 üzere kitapları okuyanlar ‘terörist’ sayılabilir

İngiltere’nin hükümetinin terörle çaba programı Prevent tarafından yayımlandığı tez edilen bir raporda, J.R.R. Tolkien, C.S. Lewis, George Orwell ve Aldous Huxley üzere muharrirlerin yapıtlarının aşırı sağcı radikalizme yol açabileceği öne sürüldü. X’in sahibi Elon Musk’un bahisle ilgili, “İngiltere’de neler oluyor?!” tweeti, mevzuyu tekrardan gündeme getirdi.

Ne olmuştu?

Tartışmalı raporda Orwell’in ‘1984’ romanından Thomas Hobbes’un ‘Leviathan’ına, C.S. Lewis’in ‘Narnia Günlükleri’nden J.R.R. Tolkien’in ‘Yüzüklerin Efendisi‘ serisine kadar uzanan bir dizi yapıtı, ‘radikal sağ ideolojilere eğilim gösterebilecek içerik’ olarak tanımladı. Hatta, eski Muhafazakâr Bakan Michael Portillo’nun bir BBC tren belgeseli bile bu listede yer aldı.

İngiltere ne yapmaya çalışıyor?

2011 yılında başlatılan ve İngiltere’nin terörle çaba stratejisi olan ‘Contest‘ kapsamında yer alan Prevent programı, radikalleşmeyi tedbire gayesi taşıyor. Program, ‘temel İngiliz bedellerine muhalefet’ olarak tanımladığı şiddet içermeyen aşırılıkçılıkla gayret etmeyi amaçlıyor. Lakin programın, klasik edebi yapıtları ve siyasi filozofları bu kapsamda değerlendirmesi, akademik ve edebi etraflarda reaksiyon topladı.

Fakat raporun yayımlanmasının akabinde tenkitler giderek büyüdü. Muharrir ve politik analist Douglas Murray, The Spectator mecmuasındaki köşe yazısında, “Prevent, halkı korumak için vardı. Lakin vakitle, ülkemizin kıymetlerine ve beşerlerine karşı bir yapıya dönüştü” diyerek sert tenkitlerde bulundu.

Birçok kurumdan reaksiyon geldi

Hristiyan Enstitüsü ise rapora reaksiyon göstererek, “C.S. Lewis, Tolkien yahut tren belgeselleri hiçbir temele dayanmadan radikalleşmeyle suçlanamaz. Şayet demokrasinin temellerini baltalıyorsanız, demokrasiyi koruyamazsınız” açıklamasında bulundu.

Farklı medya kuruluşlarında da bahis ele alınarak tartışmalara sahne oldu.

J.R.R. Tolkien’in ‘Yüzüklerin Efendisi’ ve C.S. Lewis’in ‘Narnia Günlükleri’ üzere yapıtları, dünya çapında milyonlarca kopya sattı, 50’den fazla lisana çevrilmiş ve sinema ile televizyona uyarlandı.